Een rechtszaak is niet gratis. Zo betaal je bijvoorbeeld griffierecht, deurwaarderskosten en advocaatkosten. Vaak stellen rechtzoekenden hun advocaat de vraag: als ik win, betaalt de ander dan al mijn advocaatkosten? Het antwoord op deze vraag is in bijna alle gevallen: nee. In principe betaalt de verliezende partij alleen het eventueel door jou betaalde griffierecht en een gefixeerde vergoeding voor jouw advocaatkosten.
Een eerlijk proces
In Nederland kennen wij het recht op een eerlijk proces. Dit betekent ook dat rechtspraak voor iedereen betaalbaar moet zijn. Als je namelijk duizenden euro’s zou moeten betalen om een rechtszaak te starten, dan zou de rechtspraak niet meer toegankelijk zijn voor mensen met bijvoorbeeld een bijstandsuitkering. Om die reden betaal je vaak slechts een fractie van de daadwerkelijke kosten van een juridische procedure. Dit betekent dat je dus ook niet alle kosten van jouw wederpartij moet betalen als jij een rechtszaak verliest. In plaats daarvan betaal je in de meeste gevallen slechts een deel van de proceskosten, volgens het zogeheten liquidatietarief. Maar let op: binnen het bestuursrecht en strafrecht gelden weer andere regels. Ook kan de rechter bepalen dat de in het ongelijk gestelde partij helemaal geen proceskostenveroordeling krijgt, bijvoorbeeld als niemand helemaal gelijk heeft gekregen of als je procedeert tegen familieleden.
Liquidatietarief
Volgens het liquidatietarief betaal je een gefixeerd bedrag aan advocaatkosten per proceshandeling. De hoogte van dit gefixeerde bedrag is dan weer afhankelijk van de hoogte van de ingestelde vordering of van het soort rechtszaak. Gaat jouw geschil bijvoorbeeld over een vordering van minder dan duizend euro, dan betaal je enkele tientallen euro’s per proceshandeling. Gaat jouw rechtszaak daarentegen over een vordering van een miljoen euro of meer, dan betaal je misschien wel een paar duizend euro per proceshandeling. Jouw advocaat kan vooraf een berekening maken van de mogelijke proceskosten.
Proceshandelingen
De meeste rechtszaken start je met een verzoekschrift of met een dagvaarding. De wederpartij kan dan schriftelijk reageren op jouw verzoekschrift of dagvaarding, welke reactie een verweerschrift of conclusie van antwoord wordt genoemd. Soms wil een partij na deze schriftelijke ronde nog iets mededelen of toelichten, waarvoor dan vaak een akte wordt genomen. Als de rechter of partijen de schriftelijke stukken en het geschil ook nog willen bespreken, dan volgt vaak een mondelinge behandeling. Ook kan je om een getuigenverhoor vragen, of je vraagt de rechter om naar jouw specifieke situatie te komen kijken (dit noemen we een descente). Al deze processtukken en gebeurtenissen noemen we proceshandelingen. Hoe meer proceshandelingen, hoe ingewikkelder een rechtszaak kan worden en hoe meer tijd er nodig is om alles te bestuderen en te behandelen. Het aantal proceshandelingen kan dus relevant zijn om de hoogte van de proceskostenveroordeling te bepalen.
Met welk bedrag moet je ongeveer rekening houden?
Heb je een huurachterstand en ben je gedagvaard door jouw woningcorporatie? Houd dan rekening met een proceskostenveroordeling van ongeveer € 800,- tot € 1.500,-. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld een geschil met je werkgever. Maar let op: als de vordering hoger is dan een paar duizend euro, dan betaal je al snel veel meer voor een rechtszaak. Wil je een goede inschatting kunnen maken? Kijk dan op www.rechtspraak.nl of vraag een van onze sociaal advocaten om meer informatie.